Ўзбекистондаги ишлаб чиқариш гигантларидан бири бўлган «Ўзпахтасаноат» йирик истеъмолчи ҳамдир. Унинг, ҳусусан, полиграфия маҳсулотларига йиллик эҳтиёжи юзлаб тонналарда ўлчанади.
Ана шундай миқдордаги маҳсулотларни ишлаб чиқариш қудратига эга бўлган корхона ҳам мавжуд. Бу – «Ташполиграфкомбинат»дир.

«Ўзпахтасаноат» буюртма беради, «Ташполиграфкомбинат» – буюртмани ижро этади. Улар ана шундай ўзаро буюртмачи-ижрочи муносабатларининг кўп йиллик тажрибасига эга. Молиявий муносабатлардаги пул тушуми «Ўзпахтасаноат»дан тўппа-тўғри «Ташполиграфкомбинат»га йўналган.

«Ўзпахтасаноат» «Ташполиграфкомбинат»нинг энг бой буюртмачиси саналиб келган.

1997 – йилда ИМИНОВ ТАХИРЖОН КАРИМОВИЧ Президент Маслаҳатчииси лавозимига келди. Шундан бошлаб «Ўзпахтасаноат» ва «Ташполиграфкомбинат» орасидаги молиявий муносабатларда кескин ўзгариш рўй берди. «Ўзпахтасаноат» «Ташполиграфкомбинат»га буюртма бермай қўйди. Акахонлик ишга тушиб, АКBАR-АZIZIY деган янги «ижрочи» корхона пайдо бўлиб қолди. Буюртмаларни фақат ўша ҳусусий корхонага бериш талаб қилинди. Тепадан шундай кўрсатма тушди.

«Ўзпахтасаноат»нинг полиграфия маҳсулотларига эҳтиёжи камайиб қолгани йўқ, аксинча, бу эҳтиёж ортди. Шундай бўлса ҳам у энг қудратли ижрочидан воз кечди. Янги пайдо бўлган «ижрочи»ни афзал кўрди.

«Ўзпахтасаноат»нинг полиграфия маҳсулотларига ортган эҳтиёжини қондира оладиган янги «ижрочи»нинг ишлаб чиқариш салоҳиятларини текшириб кўришга ҳожат йўқ эди. Кўрсатма туширган мансабдор бунга ўрин қолдирмади. «Ўзпахтасаноат» бу мажбуриятдан озод қилинди. Ҳужжатларга биноан янги «ижрочи» қудратли бир корхона бўлиб кўринди.

Бренд номи АКBАR-АZIZIY, х/р 20208000900572832001 УМБ 00442 «Ўзприватбанк», аслида хеч қандай технология ва ишлаб чикариш салоҳиятига эга бўлмаган ҳусусий корхона эди. Унда фақат қариндошлардан иборат беш-олтита одам ишга расмийлаштирилган, аслида эса икки киши ишлар эдик: менинг рахматли эрим Негманов Ф.Н., ижрочи директор лавозимида; мен Негманова Ч.С., иқтисодчи лавозимида. Лекин расмий қайддан ўтган Устав ва номи бўйича корхонанинг фаолият турлари жуда кенг.

АКBАR-АZIZIY хусусий корхонасининг таъсисчиси ва молиявий тасарруфчиси Фаттахов Адхам Азизович, профессор, ТДИУнинг бизнес инкубатори «Техномаркет» директори. Раҳматли эрим Ф.Негманов унинг тоғаси бўлади.

АКBАR-АZIZIY янги ижрочи сифатида буюртмалар ола бошлади. Буюртманинг тан нархидан 25-30 баробар ортиқ пулни буюртмачи ижрочининг ҳисоб рақамига олдиндан ўтказиши шарт қилиб белгиланди. Пул ўтгандан кейингина ижрочи ишга тушадиган бўлди.

Юқори нархлардаги пул келиб тушиши билан «ижрочи» «буюртмачи»га айланиб, «Ташполиграфкомбинат»га паст нархларда буюртма беради. Масалан, бир дона бланк учун келиб тушган 28 сўм пулнинг 1 сўмигина «Ташполиграфкомбинат» ҳисоб рақамига ўтказилади. Бу ҳам камлик қилгандай, «Ўзпахтасаноат»нинг полиграфия махсулотларига бўлган йиллик эҳтиёжи бир неча баробар кўпайтириб кўрсатилади. Ижрочи – «Ташполиграфкомбинат» бой буюртмадан ҳурсанд бўлиб ишга тушади. Буюртмачига айланган қалбаки ижрочининг хисоб рақамида қолиб кетган миллионлар уни қизиқтирмайди. Тезроқ буюртмани ижро этиб, махсулотни топширишга, бой буюртмачидан ажралиб қолмасликка интилади. Тайёр махсулотни қалбаки ижрочи тўппа-тўғри «Ўзпахтасаноат» омборларига етказиб бераверади. Пахта сезонида иш айниқса қизиб кетарди.

АКBАR-АZIZIY ҳисоб рақамида қолдирилган харом пулларни ҳалоллаш билан корхона молиявий тасарруфчиси Адҳамжон Фаттахов шуғулланган. Албатта, акахони қаноти остида у бундай вазифанинг уддасидан чиқа олган. Акахонлик бўлмаганда бундай қалбаки корхона бўлмасди ҳам, фаолият ҳам кўрсата олмасди.

1997- йилнинг ўзидаёқ хусусий корхона Асака автомобил заводидан 19 та ҳар хил русмли автомобиллар сотиб олди. Кейинчалик бу каби сотиб олишлар кўп маротаба такрорланди. А.А.Фаттаховлар оиласи қисқа муддатда Ўзбекистоннинг энг бой оилаларидан бирига айланди. Акахонлик мевасидан баҳраманд бўлиб яшаётган оилалар қаторига қўшилди.

ЧАМАНГУЛ НЕГМАНОВА,
«AKBAR-AZIZIY» ҳусусий корхонасининг собиқ иқтисодчиси.
Манзил: Тошкент ш., Бектемир т-и., Ўрта-Чирчиқ кўчаси, 56-уй;

тел: +998946002861.