O'zbekiston ERK Demokratik Partiyasi

Кузакда ёзилган шеърлар

Кузакда ёзилган шеърлар
224 views
27 May 2013 - 12:48

КУЗАКKUZ

Коинот жовдирар гўдакдай ҳоксор,
Митти юлдузлардан таралар илинж.
Секин одимлайсан, атрофинг токзор,
Борлиқ кўксинг каби осуда ва тинч.

Танангни эркалар майин бир долға,
Ҳаводан оналик меҳри уфурар.
Бирдан сен тўхтайсан… кетолмай олға:
Кимдир кўк юзини аста супурар.

Англаб олгинг келар кимнинг сояси,
Кимнинг кўланкаси самода кезар?
Кўкда тентиб юрган кимнинг ғояси,
Қалб кимнинг борлигин туйинар, сезар?

Булутларни секин олар у артиб,
Юлдузлар яна ҳам ярқирар, порлар,
Кўкка ато этар ажиб бир тартиб,
Руҳларни самога, самога чорлар.

Кўкламги чечакдай гўл, содда, лаққи,
Жонинг вужудингга ёпишмас сира.
Ҳаётга нафрат-мас, муҳаббат ҳаққи,
Жонинг вужудингдан бир оз ётсирар…

Майинлик, майинлик, фақат майинлик…
На умр бор бунда, на замон, на вақт.
Бошда ҳам фикр йўқ бирор тайинлик,
Ҳеч қандай тушунча— на “қайғу”, на “бахт”…

Секин одимлайсан, атрофинг токзор…

1990

ФАСЛЛАРГА ҚАРШИ

Мен фаслга алданмайман, дўстгинам, етар,
Айт, биз учун нима ўзи, фасл дегани?
Фасл деган қушча бир зум келар-да, кетар,
Биз қоламиз мангуликнинг ғамин егани.

Фасл кўзни алдагувчи сароб ё рўё,
Умидларни кўкартирар, сўнг айлар хазон.
У қалблардан минг хил шакл ясайди гўё,
Қалб— қалб эмас, бир парча лой—зарра, чанг, тўзон.

Фаслларнинг этагидан тутиб чарчайсан,
Тентирайсан лўли бола каби саргардон.
Ҳозир кўклам сувларига юзинг гар чайсанг,
Лаҳза ўтмай, куз дамидан жунжикади жон.

Биз севамиз ёримизнинг саратонини,
Қонимизни жўштиради унинг кўклами.
Бироқ кўрмоқ истамаймиз сўлғин онини,
Сипқорганда ёз ойининг сўнгги ҳўпламин.

Зотан, барча фаслларнинг охири тупроқ,
Зотан, гулгун ғунчаларни аёзлар ютар,
Инсон эмас, унда зоҳир фасллар кўпроқ
Бизни тортар, мафтун этар ёки чўчитар.

Инсон юзи—фаслларнинг ойдин кўзгуси.
Унда зоҳир бўлар бир-бир тўртта фасл ҳам.
Ўз умридан, ҳеч шубҳасиз, инсон ўзгуси
Агар умрин Фаслга-мас, Руҳга қилса жам.

Мен фаслга алданмайман, дўстгинам, етар…

1990

КУЗГИ МУОЛАЖА

Ҳамма ёқда хазон, хазон…
Мендаги истаклар қани кечаги?
Жунжикиб ўрнимдан тураман. Азон.
Чақалоқ чинқирар, узилиб ичаги.

Туйқусдан туғилган кайфият—ёлғон,
Ўзимни алдашдан менга қандай наф?
Бу туйғу азонга оқшомдан қолган,
Демак, оқшом яна қилар уни даф.

Шеърим— умрим эмас, шеърим ўзгадир,
У — мен орзу қилган, ё қўрққан нарса.
Шеърим таъсирида нима ўзгарур:
Ҳеч нима —
истагим… кўп нари борса…

1989

ххх

Кўчаларда фаррош аёллар
машьум бир хабарни бекитган каби
шоша-пиша йўқотар хазонларни
одамлар кўзидан нарироқ…

“Ранг кўр, ҳол сўр”, деганлар,
ҳол сўрмоq истаги туғилар заьфарон ранглардан…

Балки, кўнглинг бўшдир ортиқча,
балки, борлиқ сен тасаввур қилгандан кўра
анча жўндир, анча оддийдир…
аммо баьзан
барг хам оғирлик қилар юракка…

2000

ҲАЛИГИ НАРСАЛАР ҲАҚДА

(Ҳалигидай мамлакатда ёзилган шеьр)

Учовлан кетар эди кўчадан аста-аста,
Гаплашар эдилар секин-секин
Ҳалиги нарсалар ҳақда…

Учаласи ҳам атрофга боқар эди ўқтин-ўқтин,
Гўё ҳалигидай ерларда
Ҳалигиларни кўриб қоладигандай –
Бошларига ҳалигидай-ҳалигидай хаёллар келар эди…

“Албатта, ҳалигидай деб ўйлашнинг ўзи ножоиз,
Ахир, ҳар ҳолда,
Дунёда ҳалигидай нарсалар бор,
Мабодо, ҳалигидай бўлса…
аммо….
аммо..”

Атрофда эса, ҳалиги…
куз эди,
Ҳаво гўзал эди мислсиз,
Дарахтлардан… ҳалигилар тўкилар эди,
Худди
Уларнинг кўксидаги
Ҳалиги
нарсалар
каби …

2000

КУЗ

Куз ивирсир…
Куздан-да ивирсиқроқ фасл йўқ.
Русияга отланаётган мўл-кўл мевалар-у,
Сабзавотлардан Ажиб бир муваққатлик уфурар…

Куз ивирсир экан,
Барча меҳмондай сезади ўзини…
Биронта ҳам мезбон йўқ.

1990

КУЗГИ МУОЛАЖА

Ҳамма ёқда хазон, хазон…
Мендаги истаклар қани кечаги?
Жунжикиб ўрнимдан тураман. Азон.
Чақалоқ чинқирар, узилиб ичаги.

Туйқусдан туғилган кайфият—ёлғон,
Ўзимни алдашдан менга қандай наф?
Бу туйғу азонга оқшомдан қолган,
Демак, оқшом яна қилар уни даф.

Шеърим— умрим эмас, шеърим ўзгадир,
У — мен орзу қилган, ё қўрққан нарса.
Шеърим таъсирида нима ўзгарур:
Ҳеч нима —
истагим… кўп нари борса…

1989

ҚАЧОН ВА ҚАЕРДА

(шоирга хазил)

Куз чоғи, япроқлар тўкилажак пайт,
Дафна дарахти остида ёлғиз
Ўзингнинг энг ёрқин қўшиғингни айт:
Бу пайтда меҳнатинг кетмагай беиз.

Ўз барглари билан дафна дарахти
Юксак тақдирлайди оқ манглайингни,
Шеърларинг, албатта, чиқажак бахтли
Ва Тақдир кўтарар чўнг танглайингни.

Қоядай виқорли пешонанг узра
Ҳилпираб узилар дафна барглари,
Бошингни буюк бир гулчамбар безар,
Шодликка айланар шеърий дардларинг…

Унутма, кеч кузда, дафна остида
Юксак тақдирланар ҳар битта сўзинг…

1986

ВАТАН

Иқлим ҳам шунчалар бўларми илиқ,
Кўксимда барг ёзар минг бир хил гиёҳ,
Ойни қаранг, ойни – бу нима қилиқ?
Тиришар дилимни қилмоққа сиёҳ.

Кўксимни тўлдириб нафас олгани,
Кўрқиброқ турибман асли мен авом,
Кўрқиброқ турибман ерда қолгани,
Бу осмон кўксимда этганда давом…

1986

ПАРИШОНХОТИРЛИК

Неларни истайсан сен яна,
Интилганинг – у не саодат?
Юлдузлар бор, тун бор-ку, мана,
Кенгликлар бор – рангсиз, беадад.

Изтиробинг бу кунлар аро
Паришонхотирлик меваси.
Факат кўз ҳақ, у кўзлар – қаро,
Факат Сўз ҳақ – шоирнинг саси…

Ва ихтиёр ҳақдир сендаги,
Тинмай юраётган шу соат,
Шу бетин ҳаракат кундаги,
Кундаги, кундаги саодат…

1986

БАЛКИ…

Балки, тўкилмасди япроқлар,
Балки, турналар ҳам учиб кетмасди
Ва эҳтимол, ёмғир бу чоғлар
Эзмасди бунчалар, нола этмасди.

Кунлар совимасди бизлардан,
Музга айланмасди сувларнинг бағри,
Бизни ҳар одимда шодлик изларди,
Шамолнинг бунчалик келмасди қаҳри.

Агар бирга бўлганмизда
Ушлаб қолармидик, балки, фаслни…

1983

СУРУР

Ёзилган нарсалар ёзилди – улар
Танангни тарк этган мадор, кўз нури,
Юзлаб варақларда устимдан кулар
Мен қўйиб юборган ҳаёт сурури.

Шеъримга тарбия бериб мен ўзим
Унинг тарбиясин олибман беҳос,
Бу сўз меники-мас, бу-шеърнинг сўзи,
Айтганим – шеърларнинг такрори, холос.

Ўзга бир ғурурни ахтармок лозим,
Шеърнинг бўйи етмас ўзга бир ғурур.
Шеър шаҳоншох эмас, мен-чи – мулозим,
Демак, сирларим бор, шеърим билмас сир.

Бугун сатрларнинг кетидан қувмоқ
Саробнинг ортидан чопмоқ билан тенг.
Хўш, нега кунларим ўтаркан қувноқ
Шеърлар ёзмоқ ила машғул бўлай мен?

Ёмғирлар ёғмоқда, чақинлар чақар,
Кунларим ўтмоқда гулдурос солиб,
Менинг ёзганларим бари – бир чақа,
Шеърларим, сиз мени қолдиринг ҳоли!

Ҳаёт куйдирмоқда кафтимни, мана,
У кафтдан бу кафтга отаман уни,
Барча кунларимни фақат бир сана,
Бир сана белгилар, унутмам буни!

1986

БИР ОҒРИҚ…

Кузги ёмғир каби батафсил,
Итдай садоқатли бир оғриқ…
Оғригим не дея аталсин,
Мен унга қандай ном берайин?

Юртим иқлимидай барқарор,
Халқим ишончидай собит у,
Шам каби ёнар у, ярқирар,
Қачон ёниб тугар бу оғриқ?

Мақсуд Бекжон