“Болалари нафақаси қирқиб ташланган кўплаб оилалар фарзанди бетоб бўлиб қолса, дори-дармон ололмайди ва ё ҳатто сунъий сутга ҳам пул тополмайди”.
Хоразмдаги “Нажот” ташкилоти ҳисоботи болалар нафақаси бекор қилинган аксар ёш хонадонлар шароитини ана шундай тасвирлайди.
“Лекин ёш оилаларда баъзан тўйда тушган гиламу кўрпа-ёстиқдан бошқа нарса бўлмайди. Эркаклар ишсиз ва мунтазам даромад манбаи йўқ. Кўплаб хонадонлар нима қилишни билмай, бизга мурожаат қилишмоқда”.
Ташкилот бу борада кўплаб мисолларни келтиради.
Хивалик Дилсўз кўкрагига вирус тушгани учун боласини эмиза олмайди. Шифокорлар ёзиб берган махсус сунъий сутнинг ҳар қутисига ўртача 40 минг сўм (20 АҚШ доллари) тўлаб сотиб олиш учун эса пули йўқ.
“Аммо фуқаролар йиғини вакиллари келиб, Совет даврида шифер қилинган 30 йиллик томни рўкач қилиб, болалар нафақасини бермасликка қарор қилишди”.
Қўшкўпир туманида яшовчи Анжирбиби эса оиласидаги 42 йиллик эски автомашинани баҳона қилиб, боласига нафақа беришмаганини, айтган.
Фаолларга кўра, Ўзбекистондаги болалар нафақаси тақрибан 38 мингдан сўмдан бошланиб, 78 минг сўмга ҳам етади. (Ўртача 15-40 АҚШ доллари).
Сўнгги йиллари маҳалла фуқаролар йиғинлари ҳар бир оиланинг моддий аҳволига қараб, нафақа белгилашаётгани айтилади. Аммо нафақа белгилаш жараёнида баъзан таъмагирлик ва порахўрлик ҳоллари борлиги ҳақида даъволар мавжуд.
“Порахўрлик борлигини қаерддан билиш мумкин? Мана телевидение ва матбуотда ҳам бу борада айтиб туришибди” – дейди Ҳайитбой Ёқубов.
Ўтган йил давомида “Нажот”га юздан зиёд оила айнан болалар нафақаси қирқиб ташланаётганидан шикоят қилиб, мурожаат этган.
“Лекин уларнигн ҳеч бири ҳамон нафақа ололмаяпти”.
Фаолларга кўра, жуда камдан-кам ҳолларда, Тошкентдаги юқори муассасаларга мурожаат этишга қурби етган яккам-дуккам хонадонлар болалар нафақаларини тиклашга мушарраф бўлишади холос.
Пойтахтдан минг километр узоқдаги Хоразмдан Тошкентга шикоят билан келиш эса, боласига сунъий сут ва ё дори олиб беролмаётган ота-она учун деярли имконсиз бўлиши мумкин.
“Нажот” гуруҳи Янгибзордаги бутун хонадони ишсизликдан қийналаётган Рўзика-онанинг неваралари энди нафақадан ҳам маҳрум қилинганини қайд этади.
“Теливизорда биздек камбағалларга ёрдам кўрсатилишини кўп айтишади” – дея ҳайрон бўлади Рўзика-она.
Негаки амалда унинг оиласига ёрдам кўрсатилмайди.