9 июнь куни «Нафс устуворлигида ўтган датлабки суриштирув қотиллик ҳақиқатини аниқлашга қаратилган эмас» сарлавҳали мақолада бир жиноят иши остида яширинган қонунбузарликлар ва суриштирув органларининг таъмагирлиги ортидан бир ўсмирнинг жиноят ишида айбланувчига айланиб қолиши ҳақида ҳикоя қилинганди. Қуйида мазкур жиноят иши билан боғлиқ тавсилотларнинг давомини эътиборингизга ҳавола қиламиз.

Вояга етмаган Бахриддинжон Абдурахимовга оид жиноят ишини, Олий суд жиноят судлов хайъати 30.12.2011 да назорат тартибида кўриб, 1-инстанция судининг 10.02.2011 даги ҳукмини ва апелляция судининг 15.03.2011 даги ажримини бекор қилиб, ўз ажримида: «ўтказилган дастлабки тергов жараёнида, 9 ҳолатда Жиноят-процессуал қонун нормаларига риоя этилмаганлиги, Ўзбекистон Республикаси ЖПКнинг 51-моддасида «вояга етмаганларнинг иши бўйича ҳимоячининг иштироки шартлиги»; ЖПКнинг 549-моддасида «қонуний вакилнинг иштироки шартлиги», кўрсатилган бўлсада, Қонуннинг ушбу талабларига ҳам дастлабки тергов томонидан риоя этилмаганлиги ва энг асосийси қотиллик жинояти ишида, агарда Б.Абдурахимов ҳам Х.Қодировга пичоқ урган бўлса, қандай холатда ва неча марта урганлиги аниқланмаганлиги, ҳамда суд, қонуний вакилнинг дастлабки тергов томонидан содир этилган жиддий қонунбузиш ҳолатлари хақида берган илтимосномаларини синчковлик билан текширмаганлиги» учун ишни қўшимча терговга қайтарган.

Қўшимча терговда ўтказилган 36-Мк СТЭси хулосасида ва тергов эксперименти баённомасида, –“тан жароҳатларидан қайси бири айнан Р.Соатов томонидан ва қайси бири Б.Абдурахимов томонидан етказилганлигини аниқлаш имконияти бўлмади”-деган тўхтамга келинган, яъни вазифа бажарилмаган.

Ушбу қўшимча тергов айблов хулосаси асосида ўтказилган суд, судья Сатторовнинг 24.08.2012 даги хусусий ажримида «жиноят ишининг вояга етмаган Абдурахимовга оид қисми бўйича қўшимча тергов ҳаракатлари ўтказилиши жараёнида, Олий суд жиноий судлов хайъатининг 30.12.2011 даги ажримида қайд этилган камчиликлар деярли бартараф қилинмасдан, қайтадан қўпол хатоликка йўл қўйилган» -деб, Олий суд ажрими кўрсатмалари бажарилмаганлигини тасдиқлаган.

Аммо, энг ачинарлиси, ҳукмни бекор қилишга асос бўлган Олий суд ажримида қайд этилган камчиликлар бартараф қилинмаганлиги инкор этиб бўлмайдиган далил бўлиб турганлигига қарамасдан, Олий суд ушбу ҳолатга қонуний муносабат билдирмасдан, аксинча Олий суд ўзининг 27.06.2013 даги №МБ-01ум-11 ва 09.09.2013 даги №МБ-11ум-11-сон жавоб хатларида «1-инстанция суди қарорлари қонун доирасида ва бекор қилишга асос йўқ» -деган жавоб Жиноят-процессуал қонун нормаларига, ҳамда Олий суд ЖИСХнинг 30.12.2011 даги ажрими хулосаларига зиддир!

Ваҳоланки, Ўзбекистон Республикаси Жиноят-процессуал қонуни: 495-моддасида «Жиноят ишини назорат тартибида кўриб чиққан юқори суднинг кўрсатмаларига, ишни янгитдан судда кўриш чоғида амал қилиш мажбурийлиги»ни; 485-моддаси 3-қисмида “ишни кўшимча терговга қайтарган суднинг ажримида баён қилинган холатлар текширилиб тўлиқ бартараф этилмаган бўлса, дастлабки тергов ёхуд суд тергови тўлиқ эмас ёки бир ёқлама ўтказилган» деб эътироф этилишини белгилаб қўйган. Бу эса, ЖПКнинг 484-моддасининг 1-қисми талабига кўра, кассация ёки назароат тартибида Ҳукмнинг бекор қилинишига асос бўлади. Бу Қонун нормаси!

Ўзбекистон Республикаси Жиноят-процессуал Кодексининг: 1-моддасидаги «Ўзбекистон Республикаси ҳудудида жиноят ишларини юритишнинг ушбу Кодексда белгиланган тартиби барча судлар, прокуратура, тергов, суриштирув органлари, адвокатура ва фуқаролар учун ягона ҳамда мажбурийдир»; 11-моддасидаги «Судъя, прокурор, терговчи ва ишда иштирок этувчи барча шахслар Конституция, ушбу Кодекс ва Ўзбекистоннинг бошка қонунларига аниқ риоя этишлари ва уларнинг талабларини бажаришлари шарт»; дейилган талаблар қаёқда қолиб кетди?

Олий суд учун ҳам, Олий суднинг судьялари И.Муслимов ва Ш.А.Газиевлар учун ҳам бу талаблар мажбурий-ку, ахир, ёки улар бошқача ваколатга, қонунга риоя этмаслик имтиёзига эгами?

Олий суднинг 30.12.2011 даги ажримида қайд этилган камчиликларни бартараф этмасдан 24.08.2012 да судья Сатторов чиқарган айблов хукми нима сабабдан Олий суднинг баъзи раҳбарлари томонидан “қонун доирасида” деб ҳисобланган?

Зеро, Олий суд судьялари И.Муслимов ва Ш.Газиев (лавозимларидан қатьи назар авволомбор улар Олий суд судьяларидир), 24.08.2012 да судья Сатторов томонидан чиқарилган айблов хукмини «қонун доирасида» деб ҳисоблар эканлар, у ҳолда авваламбор Олий суд ЖИСХнинг 30.12.2011 йилдаги ажримини бекор қилишлари лозим, ёки бўлмаса ЖПКнинг 485 ва 495-моддаларини қонунга ўзгартириш киритиш орқали орқа сана билан Кодексдан чиқариб ташлаш учун, Қонунчилик ташаббускорлигини кўрсатган ҳолда Олий Мажлисга чиқишлари лозим бўлади! Агарда шундай қонуний ваколатга эга бўлсалар.

Акс ҳолда ҳеч қандай ҳолатда ва шароитда ҳам, ЖИБ Қашқадарё вилояти 1-инстанция судининг 24.08.2012 даги айблов хукми қонун доирасида бўла олмайди.

Адолат ва хақиқат ўрнатилишида одилона ва ҳолисона муносабат билдиришларингизни илтимос қиламиз.

Ҳурмат-эҳтиром ва умид билан
Баҳрлом Абдурахимов
Қашқадарё вилояти, Ғузор тумани, Тинчлик МФЙ, Эркин -38;
тел. +998907210725; +998912140916;
E-mail: bahrom2661@mail.ru;
Skype: bahrom6126;