Йўл ҳаракати хавфсизлиги бош бошқармасининг (ЙҲХББ) маълум қилишича, йўл ҳаракати қоидаларини бузганлик учун ҳайдовчини тўхтатган ЙҲХДХ ходимини видео тасвирга олиш мумкин эмас. Ўзбекистонда автомобилларга видеорегистратор ўрнатишга рухсат берилмаган.

Бу ҳақда 27 май куни телефон орқали мулоқотда Ички ишлар вазирлигининг йўл ҳаракат хавфсизлиги Бош бошқармаси вакили маълум қилди, деб ёзади газета.uz. Берилган саволларга ЙҲХББ мутахассисларининг жавоблари шанба куни “Постда” газетасида эълон қилинган.

Бошқарма вакилларининг таъкидлашича, “гўёки йўл ҳаракати қоидаларини бузганлик учун” ҳайдовчини тўхтатган ЙҲХДХ ходимини видео тасвирга олиш мумкин эмас.

“Автомобилга навигатор, орқа томонни экранда тасвирловчи камера ёки видеорегистратор ўрнатиш мумкинми?” – деган саволга ЙҲХББ мутахассиси: “Бизда бу турдаги мосламаларни ўрнатиш таъқиқланган”, – дея жавоб берган.

Бундан ташқари, “автомобилга видеорегистратор ўрнатилганлиги ҳолати ЙҲХДХ ходими томонидан йўл ҳаракати қоидаларини бузиш сифатида расмийлаштирилиши мумкинми?”, – деган саволга ҳам “ҳа” деган жавоб берилган.

Ўз навбатида орқа ўриндиқ олдида монитор ўрнатилишига рухсат берилиши айтилади: “транспорт воситасининг олди қисмида теле-, видеомониторлар ўрнатиш қонун билан таъқиқланган”.

Ўзбекистон Маъмурий жавобгарлик кодекси автотранспорт воситасининг олди қисмига ўзбошимча равишда монитор (дисплей) ўрнатишни таъқиқлайди. Ушбу нормага амал қилмаслик эса, энг кам иш ҳақининг икки баробари миқдоридаги жарима солинишига сабаб бўлади.

“Йўл ҳаракати ҳодисаси содир бўлганда видеорегистратор тасвирининг судда далил сифатида қабул қилиниши мумкинми?”, – деган саволга жавоб бераркан, ЙҲХББ мутахассиси: “бу саволга жавоб учун суд органларига мурожаат қилишни тавсия қилган”.

ЙҲХББ мутахассисининг автомобилга видеорегистратор ўрнатиш таъқиқланади, деган жавоби кўплаб интернет фойдаланувчилари орасида бахс-мунозараларни келтириб чиқариши тайин.

Маълумки, кейинги пайтда ўз автомобилларига видорегистратор ўрнатиб олган ҳайдовчилар сони ҳам ортиб бормоқда. Ушбу қурилма автомобиль жойидан қўзғалганидан бошлаб йўлда кўринган барча ҳодисаларни тўхтовсиз видеотасвирга тушириб боради. Дунё мамлакатлари тажрибасидан шу нарса маълум бўлдики, видорегистраторлар кўпинча йўл транспорт ҳодисаси юз берган ҳолда ҳақиқатни юзага чиқариш, йў ҳодисаси сабабчисини аниқлашга ёрдам беради.

Энди видеорегистраторларни автомобилга ўрнатишга нисбатан қонунчилик нормаларига тўхталадиган бўлсак, Ўзбекистон Республикасининг Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодекснинг 276 моддасига мувофиқ, видеорегистратор ёзувларидан ҳам маъмурий ҳуқуқбузарлик мавжуд ёки мавжуд эмаслигини аниқлашда далил сифатида фойдаланиш мумкин. Бу Ўзбекистон Республикасининг Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодекснинг “Маъмурий ҳуқуқбузарликлар тўғрисидаги ишларни юритиш вазифалари” 269 моддаси қоидалари билан ҳам мос келади.

Ушбу мавзу ҳақида олдин ҳам бир қанча мақолалар ёзилган ва амалдаги қонунчиликка шарх берилган. Хусусан, “Экономическое обозрение” журналининг 2013 йилги 9-сонида чоп қилинган “Йўл ҳаракати қоидалари бўйича савол-жавоблар” номли мақолада ҳам автомобилга видорегистратор ўрнатиш қонунга хилоф эмаслиги қонунчилик нормалари билан изоҳлаб берилади.

Бироқ, ЙҲХББ мутахассисларининг юқорида келтирилган жавобларидан сўнг, жорий қонунчилик ҳақида етарли билимга эга бўлмаган ЙҲХДХ ходимлари ўз раҳбарияти кўрсатмаларига асосланиб ҳайдовчилардан видеорегистраторни ўчириб қўйишни талаб қилиб қолишса ажабмас.

ЎХҲ ахборот бўлими