Eğer FB da dostluğunuzda varsa, görmüşsünüzdür, karşınıza çıkmıştır. Ben onu Türk dünyasının en kederli insanı olarak görüyorum. Haksız da değilim.

Muhammed Salih Bey Özbekistanlıdır.

Benim için Özbekistan, Muhammed Salih Bey’le anlam kazanır.

Çağdaş Özbek şiirinin dev bir varlığı, şiirsel düşüncenin özgürlükle dolup taşan ifadesidir o.
Ülkesinde onu çok severler.

Gizlice severler.

Onu alenen (açık) sevmek Özbekistan’da yasaktır.

Eskiden, İslam Kerimov’un döneminde daha da ağır bir yasaktı, şimdi de yasak.

Muhammed Salih Bey’in yüzü mazlum Turan kadar geniş bir cografyanın bıraktığı resimdir.

“Turanlılarız, işimiz sade – selefiz biz; çöllerde biten alefiz; kavmimizin başına engelkalafiz”… gibi bir imgeyle betimler.

Muhammed Salih Bey, Türk dünyasına ve Özbekistan’a olan bağlılığı uğruna bile onurundan vazgeçmedi. Derdini yüreğinde kat kat biriktirip 30 yıldır taşıyor, ama onurunu teslim etmiyor.

Özbekistan özlemini derdine dönüştüre-dönüştüre, bu derdi şiire dökerek yaşıyor.

Fuzuli’nin dediği gibi: “Can tenden çıkıyor, gönül sevgilinin dudaklarının zikrini ettiğinde; ten can bulur, o sözü tekrar ettiğinde.”

Muhammed Salih Bey, savaşlardan köpürüp akan bir Turan sevdalısı değil; gönüllere şiir gibi akan bir Turan sevdalısıdır. Muhammed Salih Bey, Turan’ı bir yolsuzluk çizgisi gibi değil, büyük ve yalnızca özgür bir gelecek olarak seven bir insandır.

Muhammed Salih Bey çok büyük bir sevdadır. Özgürlük kadar büyük insandır. O kadar büyük ki, Özbekistan’a sığmadı ve onu oradan kovdular:

“Vatan. Millet. Onur.
Bu üç yüce tutkuyla
Zincirlenmiş halde yaşadım.
Nihayet gün gelip çattığında
İlk ikisini benden koparıp attılar.

Bu diyarda bir tanesiyle kaldım,
Onunla ölçerim her anımı.
Onu da benden almak için,
Almaları gerek önce canımı.”

Muhammed Salih gibi insanlar, Türk dünyasına ancak sürgün ruhlar gibi yakışır, yasaklı bir kitap gibi, zincire vurulmuş Prometheus gibi, ülkeden kovulmuş üstat gibi ve bir kader gibi… yakışır.

Çünkü Muhammed Salih gibi insanlar kendileri Özgürlüktür.

5.11.2024

Facebook

***********************************************************************

GANIMAT ZAYIDOV: AZADLIQ

Dostluğunuzda varsa, görmüsüz, qarşınıza çıxıb. Mən onu Türk dünyasının ən kədərli adamı hesab edirəm. Haqsız da deyiləm. Məhəmməd Saleh bəy Özbəkistandır. Mənim üçün Özbəkistan Məhəmməd Saleh bəylə anlaşılır. Çağdaş özbək şeirinin nəhəng varlığıdır, poetik düşüncənin azadlıqla ləbaləb doldurulmuş ifadəsidir. Ölkəsində onu çox sevirlər. Gizlin- gizlin sevirlər. Onu aşkar sevmək Özbəkistanda yasaqdır. Əvvəllər, İslam Karimovun zamanında daha ağır yasaq idi, indi də də yasaqdır.

Məhəmməd Saleh bəyin çöhrəsi Turan boyda zülmün rəsmidir. “Turanlılarız, adiyi şüğli- sələfiz biz; guya ki, biyabanda bitən bir ələfiz biz; öz qövmümüzün başına əngəlkələfiz biz”… və sairə kimi obrazı tğsvir edər.

Məhəmməd Saleh bəy Türk dünyası və Özbəkistan təəssübünə görə qürurundan vaz keçmədi. Dərdi köksünə qalaq- qalaq yığıb daşıyır 30 ildir, amma qürurunu təslim etmir. Özbəkistan həsrətini dərdə çevirə- çevirə, bu dərdi şeirə tökərək yaşayır. Füzuli demişkən: “Can çıxır təndən könül zikri- ləbi- yar eyləgəc; Tən bulur can yenlədən ol ləfzi təkrar eyləgəc”.

Məhəmməd Saleh bəy cəhənglərdən köpüklənib axan Turan sevdalısı deyil- ürəklərə şeir kimi axan Turan sevdalısıdır. Məhəmməd Saleh bəy Turanı korrupsiya cizgisi kimi deyil, böyük və yalnız azad gələcək kimi sevən insandır. Çox nəhəng sevdadır Məhəmməd Saleh bəy. Azadlıq boyda böyük adamdır. Özbəkistana o boyda adam yerləşmədiyi üçün onu ordan qovub çıxarıblar:

“Ватан. Миллат. Номус.
Шу уч баландпарвоз тутқуга
Парчинланган ҳолда яшадим.
Ниҳоят қадар келиб вуқуга
Илк иккисин мендан узиб ташлади.

Бири билан қолдим бу заминда
У билан ўлчайман ҳар бир онимни
Олишлари учун уни ҳам мендан
Олишлари керак аввал жонимни.

***

Vatan. Millet. Onur.
Bu üç yüce tutkuyla
Zincirlenmiş halde yaşadım.
Nihayet gün gelip çattığında
İlk ikisini benden koparıp attılar.

Bu diyarda bir tanesiyle kaldım,
Her anımı onunla ölçerim.
Onu da benden almak için,
Önce canımı almaları gerek”.

Məhəmməd Saleh kimi adamlar Türk dünyasına yalnız didərgin ruhlar kimi yaraşır, qadağan edilmiş kitab kimi, zəncirlənmiş Prometey kimi, ölkədən qovulmuş ustad kimi, dərd kimi… yaraşır. Çünki çox böyük azadlıqdır Məhəmməd Saleh kimi adamlar.

5.11.2024

Facebook