O'zbekiston ERK Demokratik Partiyasi

ОРЗУ ИЖОДИДАН

ОРЗУ ИЖОДИДАН
142 views
20 August 2025 - 19:31

Яқинда ижтимоий тармоқлардан шоир Орзу ҳақида маълумот излаб кўрдим. Афсуски, бодрингни “орзу” навидан бўлак маълумот топа олмадим. Ўйланиб қолдим: наҳотки мухтасар маълумотни ижтимоий тармоққа киритиш қийин бўлса… Шунинг учун Орзу ҳақидаги мухтасар маълумотни эълон қилмоқдаман.

 

ЯНГИБОЙ ҚУРБОННИЁЗ ЎҒЛИ ОРЗУ

(1890 – 1979)

Янгибой Қурбонниёз ўғли 1890 йилда Қорақалпоғистоннинг Қўнғирот туманида таваллуд топган. У “Орзу”, “Орзу Урганжий” тахаллуси билан ғазаллар битган. Дастлабки маълумотни қишлоғида, кейинчалик Хива мадрасаларида ўқиб олган.

1930-йилларнинг бошида Хоразм вилояти, Урганч туманидаги Юқори Дўрмон қишлоғига кўчиб келган ва қишлоқда имомлик қила бошлаган. Сўнгра бу қишлоқда муқим яшаб қолган ва илк ташкил топган “Обод” номли колхозга биринчилардан бўлиб аъзоликка кириб, қурилиш бригадасида меҳнат қилган.

“Сталин қатағони” шоирни ҳам четлаб ўтмаган. 1938 йилда уни ҳибсга олиб, имомлик билан шуғулланади, партия сиёсатига қарши ташвиқот юритади, деган айб билан тўрт йилга қамашган. Қамоқдан сўнг Янгибой Қурбониёз ўғли фронт орқасига — ишчи батальонига чақирилиб, Урал заводларида икки йил ишлаб қайтган. Иккинчи жаҳон урушидан кейин ўз қишлоғида меҳнат қилиб, 1960 йилда нафақага чиққан ва ижод билан шуғулланган. Орзу 1979 йилда салкам 90 ёшида вафот этган.

Орзунинг ҳаёти ва ижоди, бадиий меъроси тадқиқотчилар томонидан ўрганилмаган, шеърлари тўлиқ нашр қилинмаган. Фақат, 1979 йилда “Оқсоқоллар каломи” номи билан Тошкентда Ғафур Ғулом номидаги Адабиёт ва санъат нашриётида, 1997 йилда “Васлинг чамани” номи билан Урганчда “Хоразм” нашриётида, 2015 йилда “Ҳикматлар гулистони” номи билан Тошкентда “Kamalak” нашриётида ва вақтли матбуотда қисман нашр қилинган.

Шоирнинг инсонийлик, соф муҳаббат, вафони улуғловчи ғазаллари Ҳожихон Болтаев, Комилжон Отаниёзов, Рўзмат Жуманиёзов, Отажон Худойшукуров, Ортиқ Отажонов, Оғабек Собиров каби ҳофизлар томонидан куйланган ва ҳозир ҳам ёш хонандалар томонидан куйланмоқда.

Орзунинг бадиий мероси ЎзР ФА Алишер Навоий номидаги Адабиёт музейида № 63-инвентарь рақами остида, шоир хонадонида ва унинг дўстлари қўлида қўлёзма сифатида сақланмоқда.

Профессор Мадраҳим САФАРБОЕВ

***

Мухаммаслар
Карам айлаб, нигоро илтифот эт васли боғингда,
Кезарман ишқнинг саҳросида доим сўроғингда,
Муҳаббат шаҳрининг мажнуниман ҳижрони доғингда,
Янги ойму мунаввар халқайи заррин қулоғингда,
Кўзим ёши янглиғ жон риштаси ёнмиш чароғингда.
Чиқарма осмонга дилрабо дуди шароримни,
Олиб дилдин тараҳҳум қилмайин сабру қароримни,
Ажаб бераҳм экансан тингламай аҳволи зоримни,
Кел эй моҳ, не бўлғай эрди тарқатсанг хуморимни,
Очиб гулдек юзингни ногаҳон хушнуд чоғингда.
Қилиб эрдинг манго аввал нечук аҳди вафоларни,
Ҳамиша айшу ишрат сургали завқи сафоларни,
Тағофулдин унутдинг, айладинг беҳад жафоларни,
Рақиб аҳлини маҳрам айладинг, қилдинг хатоларни,
Мани маҳрум этиб, ағёр бўлмиш сўлу соғингда.
Хиром айлаб, аё гулчеҳра, кўнглим шоду хандон эт,
Қадам қўй бошим узра, байтул аҳзоним гулистон эт,
Лаъли лабинг эрур оби ҳаётим, хайру эҳсон эт,
Ҳасад аҳлини ёқиб рашк ўтига, кўнглин зимистон эт,
Рақибларга муносиб йўқ лаби кавсар булоғингда.
Қайси ошиқнинг бордур дилбаримдек моҳитобони,
Жаҳон аҳли паривашларин ҳусни мулки султони,
Агар ҳуру пари кўрса ёнар рашк ўтида жони,
Муяссар бўлса қатра кимга лаълидин, йўқ армони,
Муҳаббат айла, жоно, бир кеча бўлсам қароғингда.
Кўнглим мақсуди ҳосил бўлмади бу даҳр тоқидин,
Фиғоним ҳаддин ошди ул париваш иштиёқидин,
Жунун саҳросида аввораман васли фироқидин,
Қачон бўлгай муяссар шаҳди майгунлик дудоқидин,
Олай дийдамни суртиб, гар бўлса ғубор оёғингда.
Аё сарви равон, оч дафтаримдин ҳар варақларни,
Кўринг ишқ мактаби ичра мажнуний сабақларни,
Қилди оҳимнинг дуди кун юзин айлаб шафақларни,
Отиб душман маломат тошини, қилди насақларни,
Танимни тийра берон қилдилар санинг фироқингда.
Не бўлғай эрди келсанг кулбама элдин ниҳон айлаб,
Қилиб ҳар бир қадамда ишвайи нозинг аён айлаб,
Висолинг бодасидин нўш этай жисмимга жон айлаб,
Ҳасад аҳли, рақиблар ҳайлининг бағрини қон айлаб,
Манго шоҳликдин ортиқдур бошим қўйсам аёқингда.
Сўраб ҳолимни маҳваш, айла бас, нозу итобингни,
Синиқ кўнглимни равшан айласин, оч моҳитобингни,
Неча йил арз этарман, бермадинг яхши жавобингни,
Ёзиб мен Орзу ашъор этиб ҳусни китобингни,
Ўликни тиргузур оби ҳаётингдур дудоғингда.
* *
Зоеъ этма умрингни май бодаи майно билан,
Қилма олуда кўнгилни бевафо раъно билан,
Бўлма ҳамроҳ бир қадам ҳам нияти қаро билан,
Эй, кўнгил, ҳамсуҳбат бўлғил мардуми доно билан,
Очилур қалбинг ҳамиша ҳар дили бийно билан.
Дилда донишманд аҳлин тутгин азизроқ жондин,
Гарди пойин тўтиё қил бу илтифот меҳмондин,
Бил сўзини гавҳардин қимматли гавҳар кондин,
Оқил аҳлига бўлиб улфат, қочинг нодондин,
Тун қоронғу ўхшамас хуршиди дилоро билан.
Бил фаросат бирла ҳар кимнинг кўнгилда ниятин,
Фитначилардин қочинг, қилма ҳавас ҳамсуҳбатин,
Келтурур бошга бало беҳуда чекма кулфатин,
Билмоқ истарсан бировнинг ботинин, кўр улфатин,
Бир эмас гавҳар баҳоси кўҳи санг хоро билан.
Аҳли ҳикматларнинг қимматли сўзини бил гуҳар,
Жон қулоғинг бирла тингла топгайсан оздин самар,
Маърифат дорулфунунига мудом боғланг камар,
Ҳар кишининг ақли бордур касб этар илму ҳунар,
Тенгму бирон қатраси ул мавж урган дарё билан.
Ҳар шаби-шаб қадрининг шомига тушди ўхшамас,
Ҳар шароб оби ҳаёт жомига тушди, ўхшамас,
Баднинг исми яхшилар номига тушди, ўхшамас,
Қайси қуш сайёднинг домига тушди, ўхшамас,
То наво қилган гул узра булбули шайдо билан.
Сан ўзингдин яхшироқ бил учраган инсонни,
Кўнглини олгил жароҳатлик дили вайронни,
Ахтариб қалби мусаффоларни, қил эҳсонни,
Хуш эли хуш аҳлини, жоҳил топар нодонни,
Боғу бўстон ичра булбул, вахшийлар саҳро билан.
Фитна ангиз бетамиз қаллоблардин нафрат эт,
Пок диллардин жудо бўлмай ҳамиша ҳикмат эт,
Халқи оламга муҳаббат бирла доим иззат эт,
Хуш элидин келса меҳмон жону дилдан хизмат эт,
Яхши ном оламда қолсин обрўйи аъло билан.
Сўзлагил ширин сухан, беҳуда сўзга очма лаб,
Даҳр аро маҳбуб бўлиб халқи жаҳон айлар талаб,
Марҳамат айла ёмону яхшига, бўл боадаб,
Лутфи эҳсон бирла душман дўст бўлса йўқ ажаб,
Шер ҳам қилгай итоат, марҳамат, оро билан.
Бадлигингни ташла энди, яхшиликни айла хў,
Бу сабабдин топгайсан эл ичра доим обрў,
Хуш қилиқ одат ила илму ҳунар қил жустижў,
Маърифатдин бехабар умринг ўтибдур Орзу,
Бўлса ақлинг, улфат бўлма ботини расво билан.
***
ФУЗУЛИЙ ҒАЗАЛИГА ОРЗУ МУХАММАСИ
Оташи ишқинг шарори ёқди беандозалар,
Таъна тоши бирла синдурди бошим бадмозалар,
Ким бузуқ кўнглим йўл устида мисоли қозалар,
Ҳар китобаким, лаби лаълинг ҳадисин ёзалар,
Риштаи жон бирла ишқ аҳли они шерозалар.
Бу муҳаббатда ҳаётим демадан ҳеч кимсайа,
Шавқинг ила пора кўнглим демадан ҳеч кимсайа,
Тун саҳар кон оғлоғоним демадан ҳеч кимсайа,
Бу на сирдур, сирри ишқинг демадан ҳеч кимсайа,
Шаҳра душмиш ман сани севдим дея овозалар.
Оразин ул моҳи сиймо келди очиб кечада,
Зоҳиди худбин ман айлаб кўнгиллар ранжида,
Ким харобот аҳли масжиддин қочиб дайр ичида,
Шайхлар майхонадан юз дўндирдилар масжида,
Бетариқатларни кўрким, дўғри йўлдан озалар.
Кимки ишқ аҳли эмас ондин қочибдур тиғи ишқ,
Кўнглима тухми муҳаббатни сочибдур тиғи ишқ,
Ташна эркан бағримнинг қонин ичибдур тиғи ишқ,
Чоклар кўксимда, сонманг ким очибдур тиғи ишқ,
Кўнглиминг шаҳрина меҳринг кирмака дарвозалар.
Ёр васли ҳажри маҳжур этса, ондин инжима,
Боғи ҳусни васл аро дур этса, ондин инжима,
Орзу, қилсанг вафо ҳур этса, ондин инжима,
Эй Фузулий, ёр агар жавр этса, ондин инжима,
Ёр жаври ошиқа ҳар дам муҳаббат тозалар.
***
ФУЗУЛИЙ ҒАЗАЛИГА ОРЗУ МУХАММАСИ
Муҳаббат шевасини сийнаси афгор ўландан сўр,
Бало даштида Мажнундек кўзи хунбор ўландан сўр,
Маризи ишқ дардин халқ аро беор ўландан сўр,
Шифойи васл қадрин ҳажр ила бемор ўландан сўр,
Зилоли завқ шавқин ташнаи дийдор ўландан сўр.
Саҳар афғон чекиб булбул сифат мастона юрма,
Қилиб нозу тағофил ҳар куни минг лаҳза ўлтурма,
Дили содиқларинг маҳрум этиб ағёра дил берма,
Лабинг сиррин келиб, гуфтора, мандан ўзгадан сўрма,
Бу пинҳон нуктани бир воқифи асрор ўландан сўр.
Кўзим гирён, бағир бирён, кўнгил васлинг учун мойил,
Қошинг гўё камондур, кипригинг ўқ, кўзларинг қотил,
Бўлиб уйқу ҳаром, тун-кечалар тил зикринга қойил,
Кўзи ёшлуларнинг ҳолин на билсун мардуми ғофил,
Кавокиб сайрини шаб то саҳар бедор ўландан сўр.
Жафо тоғин қозиб Фарҳод янглиғ Кўҳканлардан,
Кечиб Лайли учун Мажнун каби мулки ватанлардан,
Ҳаёти жовидондур менга лаъли сиймутанлардан,
Хабарсиз ўлма фаттон кўзларинг жаврин чекканлардан,
Хабарсиз мастлар бедодини хушёр ўландан сўр.
Эрурсан ҳусн шоҳи, лек икки кўзларинг золим,
Жамолинг шаъмига парвонадек ёнди пару болим,
Жунун бозорида шавқинг била кечди маҳу солим,
Ғамингдин шаъмтак ёндим, сабодан сўрма аҳволим,
Бу аҳволи шаби ҳижрон манимла ёр ўландан сўр.
Тариқи ишқ бирла бўлди дуто бу қадди долим,
Гадойингга нигоҳи садқа қил, йўқ қил ила қолим,
Лабинг оби ҳаётим, сўзларинг ширин-шакар болим,
Хароби жоми ишқам, наргиси мастинг билур ҳолим,
Харобот аҳлининг аҳволини хуммор ўландан сўр.
Басират кўзига бир неча донолар солиб дурбин,
Дедилар ҳеч лаззат ёр жавридек эмас ширин,
Қилибман Орзу кўксимга дилбарнинг жафо тиғин,
Муҳаббат лаззатидан бехабардур зоҳиди худбин,
Фузулий, ишқ завқини завқи ишқи вор ўландан сўр.
***
ФУЗУЛИЙ ҒАЗАЛИГА ОРЗУ МУХАММАСИ
Қоматингга маҳв ўлғон сарви хиромон истамас,
Орази ҳуснинг асири ўзга жонон истамас,
Лаъли жонбахшинг деган, лаъли Бадахшон истамас,
Ташнаи жоми висолинг оби ҳайвон истамас,
Моили мўри хатинг мулки Сулаймон истамас.
Аҳли ишқ ҳижронда ваҳм этмас тани ранжурдан,
Гулшани васлинг севган парвойи бўлмас ҳурдан,
Нечалар мажнунинг ўлдиким, кечиб маъмурдан,
Зулмати зулфинг гирифтори дам урмас нурдан,
Толиби шамъи руҳинг хуршиди рахшон истамас.
Эй санам, кўнглим уйин торож этиб ғам лашкаринг,
Гул бўлиб бўйнимга мушкин икки зулфи анбаринг,
Бўлса васлинг, бас, нетай жаннатда ғулмон ҳурларинг,
Айламас майли беҳишт афтодаи хоки даринг,
Сокини кунжи ғаминг сайри гулистон истамас.
Ё қоши мужгон ўқин гар отса, айни лутфидир,
Чашми жаллоди танинг чок этса, айни лутфидир,
Хону монинг шавқи барбод этса, айни лутфидир,
Жаврдан оҳ этма, эй ошиқки, айни лутфидир,
Дўст, асбоби камоли ҳусна нуқсон истамас.
Жавр зулмидан фарёд этма, ёқар кўнглим, деб,
Ғамза ўқин отса, дод этма, ёқар кўнглим, деб,
Ўзга бир дилбарни ёд этма, ёқар кўнглим, деб,
Ишқдан ваҳм этмасин ошиқ, йиқар кўнглим, деб,
Ҳеч султонам дин мулкини вайрон истамас.
Гар маломат тоши ёғса, бошингга воҳ этмаким,
Ё итоб этганда маъшуқ ўзга бир роҳ этмаким,
Шоҳ эрсанг, гар бу йўлда, фахр ила жоҳ этмаким,
Ошиқ эрсанг ринду расволикдан икроҳ этмаким,
Ишқ сиррин иқтизойи давр пинҳон истамас.
Орзу, зоҳид аҳли ҳарён мухолифдур санго,
Дўст жонинг зоҳири пинҳон мухолифдур санго,
Ишқ завқин билмаган нодон мухолифдур санго,
Эй Фузулий, муттасил даврон мухолифдур санго,
Ғолибо, арбоби истеъдоди даврон истамас.
***
ФУЗУЛИЙ ҒАЗАЛИГА ОРЗУ МУХАММАСИ
Муҳаббат оламида ишқ элин аввора ёзмишлар,
Жунун саҳросида ҳолини оҳу зора ёзмишлар,
Муяссар бўлмайин мақсад дилини ёра ёзмишлар,
Азал котиблари ушшоқ бахтини қора ёзмишлар,
Бу мазмун ила хат ул сафҳаи рухсора ёзмишлар.
Қилиб ишқинг ватандин мосиво токим нишоним гум,
Бўлиб уйқу харом, тун кечалар доим санаб анжум,
Кўринмас сизсиз ушбу жаҳон бир донаи гандум,
Ҳавоси ҳоки пойинг шарҳини таҳқиқ этиб мардум,
Ғуборила баёзи дийдаи хунбора ёзмишлар.
Жаҳон маҳвашлари ой эрсалар, сан офтоб, эй гул,
Қуёш чиқғоч, ҳижолатдин қилур ой ижтиноб, эй гул,
Кўнгул лавҳига сиғмас, қилса васфинг юз китоб, эй гул,
Гулистони сари кўйинг китобин боб-боб, эй гул,
Хати райҳон ила жадвал чекиб, гулзора ёзмишлар.
Топилмас бу сифат маҳвашни, ахтарсанг башар наслин,
Жаҳон ошиқлари ҳайратдадурлар билмайин аслин,
Санамлар сарвари ҳам маҳв ўлур кўрса онинг васлин,
Икки сатр айлаюб ул икки майгун лаъллар васфин,
Кўранлар ҳар бирин бир чашми гавҳар бора ёзмишлар.
Ниқоб очсанг юзингдин эл бори ҳайрон бўлур бешак,
Неча ишқ аҳли ғавғолар топиб қурбон бўлур бешак,
Етолмай мақсадига ўлса ноҳақ, қон бўлур бешак,
Кириб бутхонага қилсанг такаллум, жон бўлур бешак,
Мусаввирлар на суратким дару девора ёзмишлар.
Ётибман остонанг ёстониб, йиғлаб шабу рўзи,
Тараҳҳумдин ногаҳон айлар эрсанг бахти ферузи
Етолмай гулшани васлингга, оҳим бирла жонсўзи,
Муҳаррирлар ёзонда ҳар кима оламда бир рўзи,(сўзи?)
Манго ҳар кун дили садпорадан бир пора ёзмишлар.
Кими даъво қилур ушшоқлар хайлинда бўлмоқ фард,
Маломати тоши бошига ёғиб бўлмиш тани гард-гард,
Матои ҳуснига жон бермаса, денг, Орзу номард,
Ёзонда Вомиқу, Фарҳоду, Мажнун васфин аҳли дард,
Фузулий одини, кўрким, сари туммора ёзмишлар.
***
МУСАДДАСЛАР
ВАСЛИНГ ЧАМАНИ
Эй, жабру ситамли ҳурзодим,
Билдим ситамингни, шодибодим,
Сен бирла ҳамиша фикри ёдим,
Халқ ичра афсона бўлди одим,
Етгайму санго бу арзу додим,
Васлинг чамани бўлиб муродим.
Дилбарлар ичинда сен ягона,
Ким кўрди санинг каби жанона.
Ҳусн ичра бўлиб шоҳи замона,
Чиндур бу сўзим, дема гумона,
Етгайму санго бу арзу додим,
Васлинг чамани бўлиб муродим.
Ишқ аҳлини мунча зор этибсан,
Ҳижрон ситаминда хор этибсан,
Кўзимга жаҳонни тор этибсан,
Ағёр ила ўзни ёр этибсан,
Етгайму санга бу арзу додим,
Васлинг чамани бўлиб муродим.
Маъшуқ ҳамиша бевафодир,
Ошиқлара иши кўп жафодир,
Ағёр билан завқ ила сафодир,
Бермак дил анго билинг, хатодир,
Етгайму санго бу арзу додим,
Васлинг чамани бўлиб муродим.
Дилбарлар ичинда сан жафокор,
Юз ваъда бериб келурга ҳар бор,
Юздин бирга топилмай эй, ёр,
Ҳажрингда бу ҳаста бўлди бемор.
Етгайму санго бу арзу додим,
Васлинг чамани бўлиб муродим.
Кулбамга ниҳон кел, ой нигорим,
Мажнун каби қолмади қарорим,
Сан Лайли сифат, олиб мадорим,
Ман Ғарибу берайин борим,
Етгайму санго бу арзу додим,
Васлинг чамани бўлиб муродим.
Орзу санго қилди илтижосин,
Маҳрум қиладурми ошносин,
Қувларми эшикдин гадосин,
Сўрмасми ғарибу мубталосин,
Етгайму санго бу арзу додим,
Васлинг чамани бўлиб муродим.
***
МУАШШАҲ
(Машҳур ҳофиз Комилжон Отаниёзовга)
Келса дўстим шод этар элни, тамошо айласа,
Бедуд айлар халқни мажлисда гўё айласа.
Олибон қўлга рубобин айласа созу наво,
Бошда парвона булбул савтини аъло айласа.
Марҳамат бобида элга гўё Хотами той келиб,
Хони эҳсонин халойиқ узра пайдо айласа.
Лоладек доим очилган қалбининг гулхонаси,
Тортар эл кўнглин ўзига, сўзга оро айласа.
Жумла эл созинг била овозинг муштоқидурлар,
Тўйига элтиб тамошосин тамонно айласа.
Олибон баҳра халойиқ шеърининг мазмунидин,
Мавж урар илҳоми гар, қалби ошкоро айласа.
Навбаҳор умрига ағёрдин ёмон кўз тегмасин,
Орзу дер халқини кўп созига шайдо айласа.
***
ҚИТЪАЛАР
1.
Ақли комил бўлса ҳар ким, бир ибратли сўз етар,
Бефаҳмга юз иборат хайф, беҳуда кетар.
Шўр ерга қилмагил зоеъ амалнинг тухмини,
Тухми райхон сепсанг, онинг ўрнига жангал битар.
2.
Ҳикматингни тут баланд, бўлсин юзинг монанди моҳ,
Ғафлат айлаб бир ёмон ишдин юзинг қилма сиёҳ.
Умринг ичра меҳнат айлаб яхши ном олган эдинг,
Зишт бир афъол ила бу меҳнатинг қилма табоҳ.
3.
Ҳар киши санга бировнинг айбини изҳор айлагай,
Сани ҳам шул кун анга айбингни бисёр айлагай.
Солма ғийбаткаш сўзига оқил эрсанг ҳеч қулоқ,
Дўстларингни душман айлаб ғамга дучор айлагай.
4.
Ким саховатпеша, ҳеч ким ани душман тутмади,
Ҳар дарахтким мевалидур, теша ҳеч ким урмади.
Гар таом еса эшикни бекитиб аҳли хасис,
Тушса бошига ҳаводис, кимса ҳолин сўрмади.
5.
Аҳли ҳикматда масал бор ўтган айёми била,
Барчага маълумдурким субҳ ҳам шоми била.
Бири одил, бири золим номи ҳаргиз ўчмагай,
Бири яхши хислат ила, бири бадноми била.
***
РУБОИЙЛАР
1.
Ҳар таомни лаззатлидур туз била,
Одамий лаззатли ширин сўз била.
Бўлса шак кўнглингда, қилгин имтиҳон,
Тенг эмас эшитган ,кўрган кўз била.
2.
Ақл бирла адаб бордур кишида,
Шарофатлар бўлур ҳар бир ишида.
Такаббур,беадаб,нодондур улким,
Зиёндин ўзга ҳеч бўлмас кишида.
3.
Яхшини ҳамма бошига тож этар,
Суҳбатига барчани муҳтож этар.
Дўст билсанг бир хиёнаткорни,
Топганингдан айриб торож этар.
4.
Сўзнинг яхшиси ибратли,оз бўлур,
Кўп бўлиб маъниси,мазмун соз бўлур.
Сўз кўпайган бирла маъно бўлмаса,
Бу сифат одам қуруқ овоз бўлур.
5.
Сўзни кўп билган била оз сўзлагин,
Ўн сўзингни бир қилиб соз сўзлагин.
Гарчи сўз кўп бўлса, кўп бўлгай хато,
Қойил айла сўзни, мумтоз сўзлагин
***
МАСНАВИЙЛАР
1.
Бад асилга ҳар неча қил тарбият,
Лек ўйлама умид яхши хосият.
Неча ювсанг оқ бўлмайдур кўмир,
Арпадин буғдой бўлмас бир умр.
2.
Ёш йигитлик чоғида ўрган ҳунар,
Умринг охир бўлгунча бергай самар.
Бу ҳунар очгуси давлатнинг йўлин,
Истагай аҳли ҳунарларнинг қўлин.
3.
Иш қилурсан маслаҳат бирла қилинг,
Маслаҳат хосиятин яхши билинг.
Маслаҳат бирла қилинган ҳар иши,
Йўқ зиён,кўп фойда кўргай киши.
Иш қилурсан ота-онадин сўраш,
Қилма ишни ҳеч алардин бекенгаш.
Унда ота-она кўнгли шод бўлур,
Рўзгоринг доимо обод бўлур.
Маслаҳатсиз қилса ким ҳар корни,
Гар зиён этса кўрар озорни.
Қайси ишни қилмоқга қилсанг жадал,
Маслаҳат бирла унга қилгил амал.
Маслаҳат бирла бичилган ҳар либос,
Тор бўлмас эгнинга кийсанг халос.
4.
ИЛМ ФАЗИЛАТИ
Эй, ўғиллар, яна бир иш бордур,
Ким қилур давлат ҳамиша ёрдур.
Эй, йигитлар, касб этинг илму ҳунар,
Илм олишга жаҳд ила боғланг камар.
Ёшлик чоғинг илмсиз қолмагил,
Қариган сўнг кўп пушаймон бўлмагил.
Қанча чилжон дунёдан яхши илм,
Ўғри олмас, ўтда ёнмас бу билим.
Қанча сарф этсанг илм бўлгай зиёд,
Ҳосил бўлгай қанча харж этсанг мурод.
Чиримас ҳам сувга ботмас бу гавҳар,
Ҳурматинг қилгай зиёд илму ҳунар.
Неча юз бўлса агар илму фани,
Ўқимоқ афзал эрур доим ани.
Беҳуда ўтказма ёшлик чоғини,
Юв кўнгилдин жаҳли ғафлат доғини.
Маърифат илмига ким қалбин тутар,
Шубҳа йўқ халқ ичра ул раҳбар бўлар.
5.
Эй Худоё! Осий қулман қил мадад,
Исми зотинг “Қул хуваллоҳу аҳад”.
Холиқул оламсан “ҳаййу ло ямувт”,
Сандин ўзга барча халқ бўлғуси мавт.
Розиқ ул-махлуқ зотингдур санинг,
“Ғофир-уз занб” сифатингдур санинг.
Бандаи бечораман қилдим хато,
Фазли алтофинг манга қилғил ато.
Осмонга уйқуси занбу гуноҳ,
Зарра бахш этсанг карам, эй подшоҳ.
Лойиқ ўғлон санга тоат қилмадим,
Саҳву нуқсонсиз ибодат қилмадим.
Ул Муҳаммад Мустафонинг ҳурмати,
Чори ёри босафонинг ҳурмати.
Мағфират дарёсига ғаркоб қил,
Васлингга еткур, юзим маҳтоб қил.
Орзу қилгум висолинг боғини,
Солмоғил манга жудолиғ доғини.
***
Профессор Мадрахим Сафарбаевнинг Фейсбукдаги саҳифасидан олинди.