Хушнудбек ва Отабек Бакировлар ташкиллаштирган “Лолазор”подкастида Лолазор романи автори ва мен хурмат қиладиган ëзғувчи Мурод Муҳаммад Дўст суҳбатини олқишлайман.

Суҳбат ҳақидаги фикрларимни қисқа қисқа ëзиб қўйсам. Зотан М.М. Дўст айтган барча воқеаларнинг ичида ва ташида мен ҳам борман. (Ака билан 1986 йил Урганчда илк бора кўришганмиз)

М.М. Дўстдан эркин иқтибослар

1. Каримов конвертацияни ëпгани ўта салбий бўлди ва тўртта курс мавжудлиги ортидан фақат 100та (ўғри) оила миллиардерга айланган.
2. Каримов СССРни федерация шаклида сақлаш тарафдори бўлган. Горбачев таклиф қилган СССРнинг янгиланган конфедерация шаклига қарши бўлган. Литва каби тўла мустақиллик ҳақида умуман гап бўлмаган. Яъни Каримов мустақилликка охирги минутгача қарши бўлган. Унинг “мустақиллик меъмори” экани ҳақидаги гаплар асоссиз.
3. Каримовга Ўзбекистон ҳақида доимо ëлғон¸ ярим ëлғон ва ясан тусан хабарлар бериб туриулган. Масалан зеклар ўзбек қамоғидан 14 метр туннел кавлаб қочиб кетишганида бу Каримовга 7 метр туннел деб атай камайтириб айтилган.
4. Каримов сквердаги чинорларни кестирган. Сабаб “Форумлар саройи” деган палон пулга қурилган бинони дарахтлар тўсиб қўймасин дея.
5. Каримов Туркия билан аразлагани ортидан ўзбек лотин алифбосини бугунги хароб ахволга солган. Яъни ў¸ ш¸ каби харфлар турк алифбосига ўхшамай ясалишини талаб қилган. (ну и дурак этот ИАК)
6. Каримов ўзини ҳайкалтарошлик¸ архитектура¸ кино¸ микробилогия ва дезинфекция дохил барча соҳалар билимдони деб билган. Аслида мутлақ профан бўлган. Масалан Темур ҳайкалини қўлидан найзани олиб ташлаттирган. (аслида Темур пакана мўғул отида узун найза кўтариб юрган)
7. Каримов ўзи ҳақида ëзувчилар китоб ëзишини истаган.
8. Каримов ўзига тирик пайтида ҳайкал қўйишни¸ расмлари кўчаларга осилишини тақиқлаб қўйган.

Хуллас эсимда қолгани шулар. Каримов ҳақида танқидий тахлилий суҳбатлар бошланганини олқишлайман.

Аммо жамият Каримовнинг ўзбек давлатчилиги¸ миллати ва эркинлига қарши қилган жиноятларини фош қилиш зарур.

Бенито Муссолини¸ Милошевич¸ Чаушеско каби золим диктаторлар ҳақида ўз юртида юзлаб фош қилувчи китоб ва фильмлар яратилган. Ҳайкаллари онтарилиб қабрлари ер билан бир қилинган.

Бу ўта зарур. Бўлибам ўзбеклар каби кетмон сопига ҳам сиғиниб кетаверадиган¸ ўз вақтида Сталинни отамлаб йиғлаган авом элат учун архи зарур.

Бу суҳбатда собиқ матбуот котиб Мурод оғамиз Гитлернинг котибаси Траудль Юнге каби диктаторни “инсоний қиëфада” кўрсатиб у одамнинг жиноятларини ширин хотиралар кўрпаси билан ўртмоқчи бўлади.

Буни бункер эффекти десак бўлади.

Траудль Юнге китобида Гитлер ити касал бўлганида “қайғурган”¸ бункердаги ходимларга “австрияча шарм” билан табассум ҳадя қилган¸ ўзи чизган рассомлик асарларини қиммат нархда сотилишини тақиқлаган “олийжаноб” одам ҳақида ишоралар берилади.

Холбуки бу “олийжаноб” одам миллионлар қотили эди.

Бу суҳбатда Отабек Бакировнинг Ўзбекистон янги тарихи билимдони экани кўринди. Бундан севиндим.

Суҳбат пайтида иккита фил мавзу айтилмай айланиб ўтилди. Биринчиси 2005 йилда Андижондаги қўзғоланчиларнинг Каримов буйруғи билан отилгани. Иккинчиси ўз номзодини Каримовга қарши сайловда қўйгани учун жазоланган Муҳаммад Солиҳ мавзуси.

Гап шундаки ММ. Дўст ўзининг илк ктобини М. Солихга бағишлаган ва улар Москвада бирга ўқишган. Каримов иқтидорда эканида Туркия ва АҚШда учрашиб гаплашиб туришган.

Суҳбатда ИАК мавзусидан бошқа тема масалан ўзбек тилининг ўрис тили калкасига айланиб қолгани ҳам гапирилди. Шу ўринда суҳбат қатнашчилари Каримов исмига “лар” кўплик қўшимчасини қўшиб айтишди. Бу нотўғри. Бир одамга нисбатан лар қўшимчаси қўшиш адабий тил нормасида йўқ.

Умуман олганда Ўзбекистонни чўктирган золим Каримовни паталог анотом каби тахлил қилиш зарур ва олқишга лойиқ иш.

Rassom TUZ

Манба: facebook.com

Изоҳлар:

Nabat Inobat
Каримовни окламайман, битта нарсани аник биламан Мирзие у пайтдаям куууп нарсалар ортида турган. Иккаласи бир гур, факат иккинчиси биринчисидан баттаррок

Xurshida Ataullohxon
Muhammad Solihga atalgan asari “Galatepaga qaytish” edi. Shu yil kitobxon tanlovida,Respublika bosqichida ishtirok qildim. Tanlov tashkilotchilari bilan ishtirokchilari o‘rtasida kichik suhbat bo‘lib o‘tdi. Men,asarlar yuzasidan bahs-munozara ham bo‘ladi deb o‘ylagan ekanman. Tanlovga qo‘yilgan asarlardan biri shu edi. Men,asarni eski nashri bn tanlovga qo‘yilgan yangi nashri o‘rtasida farq borligi,ya’ni men o‘smirlikda o‘qigan asardan ayrim joylari nashrga kiritilmay qolgani haqida fikrimni aytdim. Asar kimga atalganini ham qistirib o‘tdim. Baloga qoldim-ku keyin.“Siyosatga aralashganim”,“,asarni noto‘g‘ri talqin qilganim” uchun, olomon bo‘lishimga oz qoldi-ya😃😃.

Fakhriddin Utaganov
Karimovning oldiga shuncha yolgʻonlarni kimlar olib kirgan? Nimaga shu yolgʻonlarni olib kirganlarni ham aytib oʻtmagan?
Agar skverdagi daraxtlarni Karimov kestirgan boʻlsa, qolgan yetti yil ichidagi kesilib ketgan daraxtlarni kim kestirgan, Rassom Tuz ?

Erkin Orol
Tuz og‘a, munosabat bildirganingiz yaxshi bo‘lipdi, yanayam ancha keng tahlil qilinish kerak bu suhbat deb o’ylayman…